آیا پس از ۹ ماه روابط ایران و عربستان به نقطه‌ای که باید رسیده است؟
تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۱۲۸۳۰
ایسنا/خراسان رضوی پس از گذشت ۹ ماه از توافق ایران و عربستان که با واسطه‌گری چین محقق شد، این کشور همچنان نقش خود به عنوان میانجی حل یکی از سختترین گره‌های خاورمیانه را حفظ کرده و درصدد تثبیت صلحی است که اسفندماه گذشته میان ایران و عربستان رخ داد.
از جمله اقدامات چین در این راستا برگزاری نشست سه‌جانبه با حضور معاونین وزارت امور خارجه ایران و عربستان بود که دو روز گذشته در پکن برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
پایبندی به انتخاب استراتژیک آشتی دو کشور و عدم تزلزل آن، ارتقاء بیش از پیش روند بهبود روابط تهران-ریاض و همچنین حذف مداخلات خارجی سه پیشنهاد وانگ یی در جهت استمرار در پیشبرد روند احیاء روابط ایران و عربستان بود. وزیر امور خارجه چین تاکید کرد که در راستای حمایت از مردم خاورمیانه برای دستیابی به استقلال، مایل به حفظ تبادلات خود با ایران و عربستان تا رسیدن روابط دو کشور به نقطه مطلوب است.
در پایان این نشست سه کشور در بیانیه‌ای مشترک از اوضاع جنگ غزه و به خطر افتادن صلح و امنیت در منطقه ابراز نگرانی کردند و توقف هر چه سریعتر عملیات نظامی در غزه، فراهم آوردن کمک پایدار برای غیرنظامیان و مخالفت با کوچاندن اجباری فلسطینیان را ضروری دانستند.
اما اکنون این سوال مطرح است که آیا طی این ۹ ماه آن تحولات مورد انتظار در روابط ایران و عربستان حاصل شده؟ آیا این دو کشور با توجه به تضادهایی که در سیاست‌هایشان نسبت به مسئله فلسطین و نزاع با اسرائیل دارند، می‌توانند بر سر موضوعی مانند جنگ در غزه به یک راه حل مشترک برسند؟
علی‌اکبر اسدی، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به روابط ۹ ماه اخیر ایران و عربستان، اظهار کرد: در پاسخ به اینکه آیا این روابط طبق انتظاراتی که در ابتدای روزها و هفته‌های اول بعد از توافق ایجاد شد، پیشرفتی داشته یا خیر، باید به دو دیدگاه توجه کنیم. اگر مبنا را بر انتظارات و دیدگاه‌های حداکثری و غیرموجهی بگذاریم که در حوزه رسانه و افکار عمومی مطرح شد و به نوعی دستگاه و نهادهای رسمی هم بر آن دامن زدند تا در شرایطی که اوضاع اقتصادی آن زمان چندان مطلوب نبود، از آن بهره‌برداری سیاسی-تبلیغاتی کنند، باید گفت قطعا روابط مطابق با آن انتظارات پیشرفت نداشته است.
وی ادامه داد: یکی، دو ماه پس از توافق اسفندماه، در فضای کارشناسی مسائل عربستان و منطقه‌ای پیام‌ها و هشدارهایی داده شد که انتظارات حداکثری از پیشرفت در روابط یک انتظار معقول و سنجیده‌ای نیست و به نظر می‌رسید که باید انتظارات را کاهش داد تا دچار سرخوردگی نشویم، چراکه هرگونه تحول، تغییر و ارتقا در روابط مستلزم گذشت مدت زمان بیشتری است. اگر مبنا را بر همین تحلیل‌ها و ارزیابی‌های کارشناسی بگذاریم، آنگاه می‌توان گفت روابط ایران و عربستان تا حد زیادی پیشرفت داشته و آن روندی که در حوزه‌های سیاسی و دیپلماتیک پیش‌بینی می‌شده، در سطح متوسطی طی شده و روابط به تدریج در حال شکل‌گیری است، نماینده‌های دیپلماتیک در کشور یکدیگر حاضر شده و کنسولگری‌ها نیز بازگشایی شده‌اند. همچنین سفر رئیس‌جمهور به عربستان برای حضور در اجلاس سازمان همکاری اسلامی و استقبال محمد بن سلمان از او، یکی از مواردی بود که نشان می‌داد دو طرف بر تداوم و بهبود روابط تاکید دارند. اما به هرحال مدت زمان بیشتری نیاز است تا روی اعتمادسازی کار شود و تنش‌زدایی صورت گیرد تا به یک سطح بالاتری از روابط دست پیدا کنیم.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه با اشاره به پیشنهاد وزیر خارجه چین به ایران و عربستان مبنی بر لزوم جلوگیری از مداخلات کشورهای خارجی و فرا منطقه‌ای در روابط دو کشور، گفت: از چند دهه گذشته اختلافاتی در نظرات و دیدگاه‌های میان ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی در خصوص نظم منطقه وجود داشته است. ایران از گذشته بر نظم منطقه‌ای و بومی با مشارکت و همکاری کشورهای مسلمان خاورمیانه تاکید داشته و معتقد بوده امنیت خلیج فارس باید با همکاری و تعامل کشورهای منطقه تامین شود. اما از طرف مقابل کشورهای عربی خلیج فارس با توجه به نگاهی که به قدرت‌های بزرگ به ویژه غرب داشتند، آسیب‌پذیری‌های خاصی که به لحاظ امنیتی در این خصوص دارا بودند و همچنین به دلیل شراکت‌ها و همکاری‌های راهبردی که از چندین دهه قبل‌تر و از قرن بیستم با کشورهای غربی داشتند، خواهان حضور غرب به رهبری آمریکا در منطقه بودند.
اسدی افزود: کشورهای عرب خلیج فارس نقش آمریکا را به عنوان ضامنی برای حفظ بقا و امنیت خود تلقی می‌کردند. اما به نظر می‌رسد در فضای یکی، دو دهه اخیر تحولاتی در عرصه بین‌الملل و منطقه اتفاق افتاده که باعث تغییر نگاه کشورها شده است. برای نمونه آمریکا در سطح بین‌الملل اولویت خود را بر مهار چین گذاشته و در پی آن بوده تعهدات و هرینه‌های خودش در خاورمیانه را کاهش بدهد و خیلی خود را درگیر رقابت‌ها، مسائل و مشکلات منطقه نکند. این مسئله باعث نگرانی کشورهای عرب شده و خصوصا عربستان این نگاه را دارد که آمریکا دیگر خود را ملزم به رعایت تعهدات امنیتی پیشین در خصوص منطقه خلیج فارس نمی‌بیند. لذا فهمیده‌اند بهتر است با یک چارچوب جدیدتری به دنبال تامین امنیت بروند و در صدد تنش‌زدایی با بازیگرانی مانند ایران برآمدند. هرچند هنوز روابط و تعاملات امنیتی و نظامی عربستان با آمریکا مهم و دارای اولویت است و ایالات متحده به عنوان اصلی‌ترین شریک سعودی‌ها در زمینه‌های نظامی و امنیتی محسوب می‌شود، اما یک سری تغییراتی در سیاست سعودی‌ها ایجاد شده است.
هدف مشترک ایران و عربستان در عین تضادهای موجود
وی در خصوص امکان همکاری ایران و عربستان برای توقف جنگ غزه، عنوان کرد: قاعدتا اهداف، منافع و رویکردهای ایران و عربستان در خصوص مسئله فلسطین، حماس و غزه تفاوت‌هایی دارد. اما در مرحله کنونی اینکه جنگ در غزه خاتمه یابد، آتش‌بس برقرار شود، تهاجمات اسرائیل متوقف گردد و وضعیت انسانی غزه بیش از این بحرانی نشود، نقطه مشترکی در سیاست‌های ایران و عربستان است که مورد تاکید هر دو کشور قرار دارد. هم ایران و هم عربستان خواهان این هستند که جامعه جهانی بر اسرائیل فشار بیاورد تا عملیات نظامی در غزه را متوقف کند، زیرا تداوم این جنگ هم برای عربستان سعودی ناخوشایند است و هم می‌تواند یک سری مشکلات، مسائل و پیامدهایی را علیه منافع ایران در پی داشته باشد. لذا هر دو کشور خواهان اتمام جنگ در غزه هستند و در این مورد اشتراک نظر دارند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی سیاسی ایران و عربستان توافق ایران و عربستان ایران عربستان و چین عملیات طوفان الاقصی استانی اجتماعی استانی شهرستانها استانی اقتصادی استانی ورزشی روابط ایران و عربستان خلیج فارس دو کشور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۱۲۸۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سهامداری در پالایشگاه های فراسرزمینی باید در کنار تعاملات امنیتی با کشور هدف پیگیری شود
به زعم بسیاری از کارشناسان، همسایگان بهترین و در دسترس ترین بازارهای صادراتی و وارداتی هر کشوری محسوب می شوند. از نظر آنان، گسترش روابط با کشورهای همسایه علاوه بر اینکه به لحاظ اقتصادی برای طرفین مزیت دارد، به لحاظ امنیتی و سیاسی نیز حائز اهمیت است.کارشناسان اعتقاد دارند، افزایش روابط تهران با کشورهای منطقه می تواند به ایجاد ثبات سیاسی در منطقه منجر شود و امنیت بیشتری را برای همگان به ارمغان بیاورد.
از سوی دیگر، بسیاری از کارشناسان بر موقعیت ژئوپلتیک کشورمان به عنوان یک فرصت می نگرند و معتقدند باید از این موقعیت به نحو احسنت استفاده کنیم. به زعم آنان، تبدیل شدن به یک هاب منطقه ای انرژی دور از دسترس نیست. می توانیم از طریق به اجرا گذاشتن یک دیپلماسی فعال انرژی و افزایش روابط با همسایگان به این موقعیت دست یابیم.
وزارت نفت طی سال های گذشته نگاه ویژه ای به همسایگان داشته است. به ویژه دولت سیزدهم به جای نگاه به غرب، به بهبود روابط با کشورهای همسایه متمرکز شده است. دیپلماسی در دنیای امروز از اهمیت بالایی برخوردار است. بهبود روابط با همسایگان و افزایش مراودات می تواند بسترسازی ای برای دستیابی به اهداف کشور باشد.
نظرات فریدون عباسی، عضو کمیسیون انرژی مجلس را در خصوص دیپلماسی فعال انرژی دولت سیزدهم در ادامه می خوانید. عباسی در خصوص دیپلماسی فعال انرژی که دولت سیزدهم در منطقه به اجرا گذاشته است، تصریح کرد: اقداماتی که اخیراً وزارت نفت در زمینه افزایش تعاملات با کشورهای همسایه به اجرا گذاشته، نشان دهنده فعال شدن دیپلماسی انرژی کشور است که مثبت ارزیابی می شود. این تلاش ها شروع خوبی برای گسترش روابط با کشورهای همسایه به شمار می رود.
وی ادامه داد: قطعاً هر کدام از کشورهای همسایه مشکلاتی دارند. به طور مثال، پاکستان که تلاش داریم خط لوله صلح را با این کشور پیش ببریم، ممکن است در تأمین هزینه های انرژی موردنیازش مشکل داشته باشد. عراق که به عنوان مشتری گازی کشورمان مطرح است، تحت تأثیر سیاست های برخی کشورها مانند آمریکا قرار دارد.
عضو کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: مشکلاتی که در بالا به آن ها اشاره کردیم، نباید ما را از به اجرا گذاشتن دیپلماسی فعال انرژی در منطقه و در مقابل همسایگان بازدارد. باید با در نظر داشتن این مشکلات به سمت گسترش روابط با کشورهای همسایه حرکت کنیم. در نظر گرفتن این ملاحظات در روابط مان با کشورهای همسایه می تواند به ما در پیشبرد بهتر دیپلماسی انرژی کشور کمک کند.
عباسی گفت: سهامداری در پالایشگاه های فراسرزمینی نیز سیاست درستی بود که به اجرا گذاشتیم. لازم است به موازات اعمال این سیاست به افزایش تعاملات نظامی خود با کشورهای هدف بپردازیم. به نحوی که به این کشورها در ایجاد ثبات سیاسی در کشورشان کمک کنیم تا زمینه برای مداخله قدرت های دیگر مانند آمریکا در آن ها به وجود نیاید و نوعی امنیت برای سرمایه گذاری خودمان به وجود بیاوریم.
وی ادامه داد: به طور مثال، برنامه ریزی کرده ایم که تا پایان سال جاری میلادی به سهامداری در یک پالایشگاه در سوریه بپردازیم. باید در کنار این سیاست گذاری، برای جوانب امنیتی موضوع نیز چاره اندیشی داشته باشیم. این سیاست را باید طوری پیش ببریم که زمینه را برای امنیت متخصصان ایرانی که قرار است به این کشور بفرستیم، فراهم کنیم. بنابراین، سهامداری در پالایشگاه های فراسرزمینی باید در کنار تعاملات نظامی با کشور هدف پیگیری شود.
عضو کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: پیگیری سیاست سهامداری در پالایشگاه های فراسرزمینی کشورهایی مانند ونزوئلا و نیکاراگوئه نیز به درستی در دستور کار قرار دارد و موجب تحول بزرگ در بازارهای سنتی ایران و رسیدن به یک بازار تضمینی جدید شده است.. تعامل به این شکل با کشورهای همسو با ایران بسیار مثبت و مهم است. این نکته مهم است که بتوانیم ارتباط با آن ها را به صورت پایدار حفظ کنیم. در این مسیر توانستیم رشد صادرات نفت و رشد درآمدهای ارزی داشته باشیم که کمک بزرگی به رشد اقتصادی کشور نیز داشته است.
بازدید رییسی از کارخانه ایران خودرو دیزل